Ulusların Zenginliği (Seçmeler)/Adam Smith (4)

Öyle görünüyor ki her yerde sermaye ile gelir arasındaki orantı, çalışma ile aylaklık arasındaki orantıyı düzenler. Her nerede sermaye ağır basarsa orada çalışma; her nerede gelir ağır basarsa orada aylaklık hüküm sürer. Bu nedenle sermayedeki her artış ya da azalma, doğal olarak hakiki çalışma miktarını, üretken çalışanların sayısını, sonuç olarak da ülke toprağının ve emeğinin yıllık hasılasının değiş tokuş edilebilir değerini, tüm ülke insanlarının hakiki zenginliğini ve gelirini artırmaya ya da azaltmaya eğilimlidir.

Sermaye tutumlulukla artar; savurganlıkla ve ölçüsüzlükle azalır. Bir kişi gelirinden ne kadar tasarruf ederse, onu sermayesine katar ve bunu kendisi daha fazla sayıda üretken insanı geçindirmekte kullanır ya da tasarrufunu faiz, yani kardan pay alma karşılığı borç vererek başka birine onun öyle yapmasına olanak sağlar. Nasıl bir bireyin sermayesi ancak yıllık gelirinden ya da yıllık kazancından ettikleriyle artırılabilirse, bir toplumun kendisini oluşturan tüm bireylerinkiyle aynı olan sermayesi de ancak o şekilde artırılabilir.

Sermaye artışının dolaysız nedeni çalışma değil tutumluluktur. Çalışma, gerçekte kişiye tutumlulukla biriktirdiği şeyi sağlar ama çalışmayla kazanılan ne olursa olsun, tutumlulukla biriktirilip saklanmazsa sermaye hiçbir zaman artmaz.

Üstelik yıllık hasılanın değerinin düştüğü herhangi bir ülkede aynı miktarda para uzun süre kalamaz. Paranın biricik kullanım amacı, tüketim mallarının dolaşımını

sağlamaktır. Para aracılığıyla ihtiyaç maddeleri, malzemeler, bitmiş ürünler alıp satılır ve doğru tüketicilere

Dağıtılır. Bu nedenle herhangi bir ülkede yıllık olarak kullanılabilen para miktarı, o ülke içinde yıllık olarak dolaşan tüketim mallarının değeriyle belirlenmelidir.

Bunlar ya ülkenin kendi toprağının ve emeğinin dolaysız hasılasından ya da o hasılanın bir kısmıyla satın alınmış şeylerden oluşmalıdır. Dolayısıyla bunların değeri, o hasılanın değerinde ve onun yanı sıra, bunların dolaşımı

İçin kullanılabilen para miktarında azalma oldukça azalıyor olmalıdır.

Ama hasıladaki bu yıllık azalmayla, yurtiçi dolaşımdan yıllık olarak çıkan paranın atıl kalmasına göz yumulmaz. Bu paraya sahip olan kişinin çıkarı bunun kullanılmasını gerektirir; ama yurtiçinde kullanım olanağı bulunmadığı için bu para tüm yasalara ve yasaklara karşın yurtdışına gönderilir ve yurtiçinde bir ölçüde talep bulabilecek tüketim mallarının alımı için kullanılır.