Olma Sanatı/Erich Fromm (3)

Sözcükler kullanıldıkları bağlam dışında, onları kullanan kişinin karakteri ve niyeti dışında kendi başına bir anlam taşımaz. Eğer onlar derin bir perspektif olmaksızın tek boyutlu okunurlarsa fikirleri aktarmaktan ziyade gizlerler.

Öte yandan mesele biliçli ve kasti sahtekarlıktan ibaret değil; toplumsal açıdan bundan daha tehlikeli olan, yapanların içtenlikle inandıkları kandırmacadır; bu ister bir savaş planı yapmak olsun , isterse de mutluluk yolunu önermek olsun fark etmez.

Diğer etkinliklerde kandırmaca, öğretilen şeyin yüzelselliğinde yatıyor; özellikle de öğretilen şey büyük üstatların içgörüsüne dayanıyormuş numarası yapıldığında.

Başarı ve içsel gelişim el ele yürür; Sezar ve Tanrı uzlaşır, ruhsal olarak ne kadar gelişirsen iş hayatında da o kadar başırılı olursun. Aslında hareketin kendisi, reklamı, muğlak ve çoğunlukla anlamsız söylemi, bazı saygın fikirlere atıfta bulunması, gülümseyenn lider kültü, bunların hepsi büyük bir işletmenin unsurlarıdır.

İnsanın kendini değiştirmesini amaç edinen bir yaklaşımın temeli, gerçekliğin giderek artan farkındalığına kavuşmak ve yanılsamalardan kurtulmak olmalıdır. Yanılsamalar en harika görünen öğretiyi bile kirletip zehirli hale getirebilir.

Hayata, kendimize, başkalarına inanmak gerçekliğin sağlam zemine dayanmalıdır; yani kötülüğün olduğu yerde görebilme, sadece aşikar olduğu zaman değil; türlü çeşit kılıflara ve ussallaştırmalara büründüğü zaman da hileyi, yıkımı ve bencilliği görebilme yetisine dayanmalıdır.

İnsan kendini olduğu gibi ortaya koyup, böylece karşısındakini takındığı tavırla ilgili şüpheye sürüklememeli, boş ve kötü arkadaşlıktan uzak durmalıdır.

Kişi gördüğü şeyleri insanlara anlatmak zorunda değildir ama kendinin kör olduğuna insanları ikna etmeye çalışmamalıdır.

Çevremizdekiler bizim davranışımızı anlamıyorlarsa anlamasınlar. Bizim sadece onların anlayabileceği davranışlar sergilememizi istemeleri, bize dayatmada bulunma çabalarıdır. Eğer bu onların gözünde ‘asosyal’ veya ‘akılsız’ olmak demekse bırakın öyle olsun. Onlar çoğunlukla bizim özgürlüğümüze ve kendimiz olma cesaretine içerlerler.

Genellikle başkaları tarafından anlaşılmayı, yani onaylanmayı ima eden bu ‘açıklama’ yapma ihtiyacı yüzünden kim bilir nice hayatlar heba olmuştur. Eylemlerinizin yargılanmasına ve eylemlerinizden gerçek niyetinizin okunmasına izin verin ama özgür bir insanın yalnızca kendisine, kendi aklına ve vicdanına bu konuda haklı bir talebi olan bir avuç kişiye açıklama borcu olduğunu unutmayın.