Dünyayı Değiştiren Düşünürler/Sadık Usta(2)

Toplumun temeli, sağlam ve iyi bir yasal zemine kavuştuktan ve herkesin itaat edeceği bir hükümet şekli belirlendikten sonra, devlet yöneticilerinin, biraz mütevazi ve akıllıca davranarak hangi geleneklerin dönüşüme uğratılması gerektiğini, halk açısından neyin iyi olduğunu ve dolayısıyla yasalarda hangi değişiklikleri yapmanın zorunlu olduğunu öngörmeleri lazımdır.

Deneyimlerimizin de gösterdiği gibi, insanların adalet duygusu, aldıkları eğitimle orantılıdır ve bir halk ancak yasalarının bilgeliği kadar bilgedir.

Tutumlu olmayı bırakan bir yönetim hemen borçlanır ve haliyle işler de kötüye gitmeye başlar.

Bütün toplumun çıkarlarına uygun olan davranışlar, aynı zamanda erdemlidir.

Eğer bir ülkede şan ve şeref madalyaları daima üstün başarılara verilir ve kişisel çıkarlar, toplumun çıkarlarıyla uyumlu hale getirilirse, o ülkede eğitim ve terbiye sistemi de zorunlu olarak mevcutların içinde en iyisi olacak ve yurttaşlar da zorunlu olarak erdemli olacaklardır.

Deneyimlerin de gösterdiği gibi insanoğlu her daim başkasını taklit eder. Eğer doğru insanların arasında yaşarsa o da doğru olur.

Bilgece yazılmış anayasalar, sadece erdemli yurttaşlar yetiştirmeye hedeflemez, aynı zamanda güçlü ve sağlam yurttaşlarının olmasına da önem verir. Bu türden insanlar, hem çok daha mutlu olurlar hem de devletin vereceği farklı görevlere daha uygun bir yapıya sahip olurlar. Her aydınlanmış yönetim, yurttaşlarının bedensel eğitimine yeniden önem vermelidir.

Eğitim düzgün olunca, yasalar ve yönetim tarzları da her alanda etkili olmaktadır.

(Claude Adrien Helvetius)

Uyandırılan, aydınlatılan ve eğitilen insan, kendi kaderine kendisi hükmedecek ve böylece yeni bir toplum yaratacaktır.

(Baron D’holbach)