Hükümdar/Niccolo Machiavelli (1)

Bir hükümdar silahlı kuvvetleri yönünden ne denli güçlü olursa olsun yerli halkın desteği olmadan bir toprağı işgal edemez.

Dünyanın neresine giderseniz gidin böyledir; silahlı kuvvetler ne kadar yararsızsa, koloni yerleştirmek de o kadar yararlıdır.

Çünkü Romalılar böylesi durumlarda her akıllı hükümdarın yapması gerekeni yapmıştır. Yalnız günceldeki olumsuzlukların üstüne gitmekle kalmamış, gelecekte olabilecekleri de saptayarak ustalıkla önlem almıştır. Felaket gelmeden alacağın önlemler etkili olacaktır, ama eğer felaketin gelmesini beklersen, hastalık ilerlemiş ve tedavi olanağı ortadan kalkmış olacağı için alacağın önlemler yeterli olmayacaktır.

Devlet içinde doğacak sorunları zamanında bulgulayan ( ki bu da öngörülü insanlara özgüdür ) biri için onların çözümü çabuk ve kolaydır; ama sorunların ne olabileceği kestirilemezse ve herkesin görebileceği kadar büyümesine izin verilirse, çözüm yolları ortadan kalkar.

Kendi yasaları ve özgürlük içinde yaşamaya alışkın devletler ele geçirildiklerinde elde tutmanın üç yolu vardır: İlki onları ortadan kaldırmak; ikincisi gidip orada yerleşip oturmak; üçüncüsü vergiye bağlamak ve içeride sana yöre insanının dostluğunu sağlayacak az sayıda kişiden oluşmuş bir hükümet kurarak kendi yasalarıyla yaşamalarına izin vermektir. Ve o hükümet, o hükümdar tarafından kurulduğu için onun gücüne ve dostluğuna gereksinimi olduğundan o devleti ayakta tutmak için her yola başvurur. Özgür yaşamaya alışkın bir kenti başka yollara başvurmak yerine kendi halkıyla yöneterek elde tutmak daha kolaydır.

Tümden yeni hükümdarlıklarda eğer yeni bir hükümdar varsa, o hükümdarlığı ne ölçüde elinde tutacağı tamamen onun becerisinin ölçüsüne bağlıdır. Yalın bir yurttaşken hükümdarlığa yükselmek gibi bir olayda becerinin ya da yazgının işlevinin yadsınamayacak olduğunu; bu ikisinden birinin karşılaşılacak sorunların bir bölümünün burnunu kırmaya yarayacağını gösterir.

Hiçbir şey yeni düzenlemeler kadar çok tartışılan, sonucu belirsiz, uygulaması tehlikeli değildir. Çünkü yeni düzenlemeyi getiren insan, eski uygulamalardan yarar sağlayanların düşmanlığını kazanırken, yeni düzenlemelerden yana gözükenlerin de etkin bir desteğini alamaz.

Çünkü insanlar yeni olan işlere, eğer daha önce denenmemiş ise kuşku ile bakarlar. Bundan ötürüdür ki yeninin karşısında olanlar buldukları her fırsatı kaçırmayıp kavga vererek saldırırlar; ötekiler davayı gönülsüz savundukları için onlarla yola çıkmak tehlikeler içerir.